Angela de Jong is duidelijk in haar oordeel over de vierdelige documentaireserie over Theo van Gogh, die momenteel op de NPO te zien is. De Jong vindt dat de bekendheid van van Gogh sterk wordt overschat en noemt hem een ‘randfiguur’ voor een groot publiek.
Terwijl Nederland terugblikt op het leven en de dood van de controversiële filmmaker, is De Jong kritisch over de manier waarop deze documentaire zijn leven en werk presenteert.
De serie wordt beschreven als een “niets verhullend portret van misschien wel de meest provocerende persoonlijkheid uit de recente Nederlandse geschiedenis” door BnnVara, maar De Jong kan zich daar niet in vinden.
Kritische blik op de documentaireserie
In de AD Media Podcast deelt De Jong haar mening over de serie. Ze vindt dat het vooral een product is voor een selecte groep mensen die al fan zijn van Theo van Gogh.
“Dit is voor een bepaald select publiek, die heel erg Theo van Gogh-minded was, die zijn films goed vond. Heel erg Amsterdams, vind ik het ook, en heel erg inner circle-achtig,” zegt ze. De Jong heeft de documentaire bekeken, maar voelde zich niet aangesproken door de inhoud.
Vreemd verhaal
Wat De Jong vooral opvalt, is de bizarre anekdote aan het begin van de serie, waarin van Gogh trots vertelt over zijn relatie met zijn moeder.
“Het wordt dus nogal breed uitgezet, is Theo er nogal trots op dat hij met zijn moeder naar bed was geweest en dat ze het allebei ook heel fijn vonden op dat moment.
Waarvan niet helemaal duidelijk was of dit een idee was van een zieke geest of dat dit een andere laag had.” Ze noemt dit een onsmakelijk verhaal dat alleen maar afbreuk doet aan zijn nagedachtenis.
Reflectie op de tijdgeest
In haar column haalt ze een vergelijking aan tussen de manier waarop we met de erfenis van van Gogh omgaan en het recente gedrag van Joost Klein.
“Één iemand (Theo, red.) vinden we een enorme held en een ander iemand (Joost, red.), omdat hij met zijn arm op het verkeerde moment omhoog zit, die cancelen we met z’n allen.
Er zit iets scheef en dat zegt misschien ook wel iets over de tijdgeest,” zegt De Jong. Deze observatie zorgt voor stof tot nadenken over hoe de maatschappij omgaat met culturele iconen en hun nalatenschap.
Een gemiste kans?
De Jong raadt de documentaire niet aan. “Ik vind het gewoon niet interessant genoeg, sorry. Ik zit toch vooral te kijken naar iemand die voor een heel groot publiek toch echt een randfiguur was,” legt ze uit.
Ze kan zich niet voorstellen waarom iemand, zoals haar moeder, zou willen kijken naar de serie. Podcasthost Manuel Venderbos is verrast door deze opmerking en benadrukt de impact van van Gogh’s dood.
Maar De Jong is het eens met Venderbos dat de documentaire vooral focust op de persoonlijke achtergrond van van Gogh, wat haar niet aanspreekt.
Verlies van publiek
“Zijn films waren toch ook niet voor een groot publiek? (…) Het is wel voor een bepaald deel van de mensen die ook met media bezig is en niet zozeer voor de mensen die daar wat minder mee bezig zijn,” concludeert De Jong.
Haar kritiek werpt een interessant licht op de vraag hoe we de geschiedenis van invloedrijke figuren zoals Theo van Gogh blijven interpreteren. Wat vind jij van deze kritiek op de documentaireserie? Laat het ons weten in de reacties op Facebook.
